Medicinski fakultet je osnovan 17. marta 1978. godine na inicijativu Univerziteta u Banjoj Luci, sa ciljem da obrazuje stručnjake sa visokom stručnom spremom i stručnim nazivom doktor medicine. 

Posljednih par godina Fakultet je značajnu pažnju posvetio proširenju prostornih kapaciteta, tehničkom opremanju i kadrovskom osposobljavanju kako bi omogućili pružanje savremenih stručnih znanja.

Pored edukativno-nastavne uloge, u sklopu Medicinskog fakulteta razvile su se i posebne podorganizacione jedinice kao što su:  

• Centar za specijalizacije i kontinuiranu edukaciju,
• Dentalna klinika,
• Specijalistički medicinski centar i
• Centar za biomedicinska istraživanja

Medicinski fakultet usavršava i razvija metode naučno-istraživačkog rada, organizuje sistemsko praćenje stručnih i naučnih dostignuća i priprema kadrove za samostalan stručni i naučno-istraživački rad. Organizuje i obavlja stalno stručno usavršavanje kadrova u oblasti zdravstva u okvirima savremenih dostignuća u toj oblasti, a posebno se bavi podizanjem i usavršavanjem naučno-nastavnog podmlatka u skladu sa reformom Visokog obrazovanja, te učestvuje u naučno-istraživačkim projektima svih medicinskih disciplina. Učesnik je projekta reforme Medicinskih fakulteta u BiH u skladu sa Bolonjskom deklaracijom i Evropskom reformom visokog obrazovanja.